جراحی PRK و لازک چشم
عمل PRKیکی از جراحی های رفرکتیو چشم است که برای تصحیح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم به کار می رود. PRK جزو اولین جراحی های لیزری چشم برای تصحیح و تغییر بینایی بوده و سابقه آن به قبل از عمل لیزیک بازمی گردد.
اگرچه روند بهبودی و دوره نقاهت بعد از عمل PRK کمی بیشتر از لیزیک طول می کشد، اما هنوز هم در برخی از موارد بهترین انتخاب محسوب شده و نسبت به لیزیک چشم ارجحیت دارد. همانند لیزیک و سایر انواع جراحی های لیزری چشم، PRK نیز از طریق تغییر انحنای قرنیه توسط لیزر اگزایمر عمل می کند و باعث می شود نور ورودی به چشم به طور مناسب و دقیق روی شبکیه متمرکز شده و دید واضح و با جزئیات ایجاد شود.
نوع دیگری از عمل PRK که جراحی لازک نامیده می شود نیز از کاربردهای فراوانی برخوردار است. در لازک به جای دور انداختن اپیتلیوم، لایه اپیتلیوم،در طول جراحی حفظ شده و در انتهای جراحی مجددا روی قرنیه قرار داده می شود.
عمل پی آر کی چگونه انجام می شود؟
تفاوت اصلی PRK و لیزیک، قسمت اول جراحی است. در عمل لیزیک یک فلپ نازک در بافت قرنیه ایجاد می شود و توسط میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند، این فلپ برداشته می شود تا به لایه زیرین دسترسی ایجاد شود و بعد از اصلاح انحنای قرنیه، دوباره سر جایش گذاشته شود. اما در روش PRK لایه نازک سطحی قرنیه (اپیتلیوم) در حد پنجاه میکرون،برداشته و کنار گذاشته می شود تا لایه زیرین توسط لیزر اکسایمر،تغییر انحنا پیدا کند. سپس با جایگذاری لنز تماسی نرم به عنوان بانداژ، در روزهای بعد از جراحی اپیتلیوم خود به خود ترمیم می شود ( دوباره رشد کرده و بر سطح قرنیه قرار می گیرد).
البته،پیشرفته تر از روشهای فوق،روش Trans PRK میباشد که در آن، نه از فلپ و نه از روش برداشتن اپی تلیوم سطحی قرنیه استفاده میشود،بلکه در این روش،لیزر، توانایی عبور از اپی تلیوم و رسیدن به محلی که لیزر بایستی در آنجا اعمال شود(استروما)،را داشته و عمل حذف عینک بدون برداشتن اپی تلیوم و یا بدون ایجاد فلپ و بدون دستکاری چشم، انجام میشود.خوشبختانه، روش Trans PRK در مرکز جراحی نور اردبیل هم توسط همکاران چشم پزشک و نیز توسط آقای دکتر اوجاقی،انجام میشود.
آمادگی های پیش از عمل پی آر کی و لازک
فردی که قرار است برای رفع عیوب انکساری چشمهایش تحت عمل پی آر کی قرار گیرد، باید موارد زیر را رعایت کند:
• شستن پلک‌ها و مژه‌ها شب قبل از عمل
• آرایش نکردن ۲۴ ساعت قبل از عمل
• استفاده نکردن از لنزهای تماسی یک هفته قبل از عمل
• پوشیدن لباس سبک در روز عمل
• استفاده نکردن از عطر و ادوکلن در روز عمل
• استفاده از قرص آرام‌بخش درصورت وجود اضطراب
آمادگی بیمار هنگام عمل PRK
• جراحی پی آر کی دردناک نیست و همکاری بیمار نقش بسیار مهمی در حصول نتیجه مناسب دارد؛ پس آرامش خود را حین جراحی حفظ کنید و به دستورهای پزشک توجه نمایید.
• در طول عمل به نور قرمز یا سبز چشمک‌زن نگاه کنید.
• مدت زمان تابیده شدن لیزر به قرنیه کمتر از یک دقیقه و به‌طور معمول حدود ۱۰ ثانیه است؛ در طول مدتی که صدای لیزر را می‌شنوید از حرکت دادن چشمها و سر خودداری کنید.
• هنگام عمل نگران پلک زدن نباشید، پلک‌های شما توسط وسیله‌ای از یکدیگر باز می‌شوند؛ بهتر است برای پیشگیری از درد، از فشار دادن پلک ها و اخم کردن پرهیز کنید.
• برای پیشگیری از عفونت، پیش، حین و بعد از عمل، دست‌های خود را به محل عمل نزدیک نکنید.
مراقبت های ضروری پس از عمل پی آر کی و لازک
• یک روز بعد از عمل توسط پزشک ویزیت می شوید؛ در این ویزیت پزشک دستورات دارویی را متناسب با یافته های معاینه ارایه می دهد.
• در صورتی که احساس ناراحتی زیاد نباشد، با رعایت توصیه های احتیاطی که پزشک تعیین می کند می توانید فعالیت های سبک روزانه را از سر بگیرید.
• تا ۲-۱ هفته از رانندگی پرهیز کنید.
• در روزهایی که پزشک تعیین می کند برای معاینه مجدد مراجعه و دستورات جدید را دریافت کنید. در صورت ترمیم کامل پوشش قرنیه، چشم پزشک لنز تماسی را از روی چشم‌تان برمی دارد.
• بعد از برداشتن لنز تماسی، شستشوی صورت و استحمام مجاز است.
• شنا کردن حداقل به مدت ۴-۳ هفته ممنوع است.
• توصیه می شود آرایش سبک چشم ها بعد از ۴-۳ هفته و آرایش غلیظ چشمها از ۳-۲ ماه بعد از عمل انجام شود.
• ۳-۴ هفته پس از جراحی انجام نرمش های سبک و ۳-۲ ماه بعد از عمل، انجام نرمش های سنگین،بلامانع است.
توجه: موارد فوق بر اساس صلاحدید پزشک قابل تغییر است و امکان دارد بر اساس شرایط بیمار کمتر یا بیشتر شود.
مراقبت های بعد از عمل پی آر کی
• چشم پزشک پس از عمل و برای حصول اطمینان از نتیجه درمان اقدام به تجویز دارو می کند؛ نکته مهم این که ضروری است بیمار طبق دستور و به دقت نسبت به استفاده از داروها اقدام نماید.
• به خاطر داشته باشید استحمام و شستشوی چشم ها بعد از خارج کردن لنز پانسمانی (به طور متوسط ۱۰-۷ روز پس از عمل) مجاز است.
• استفاده از عینک آفتابی در محیط بیرون به مدت حداقل ۳ ماه و حتی بیشتر توصیه می شود.
توجه: مصرف خودسرانه داروهای چشمی می تواند با عوارض سخت و غیرقابل جبران همراه باشد.
مزایای جراحی پی آر کی
• کوتاه بودن زمان عمل
• عمق کمتر درمان با لیزر به نسبت عمل لیزیک
• مناسب برای بیماران با ضخامت قرنیه کمتر
• عدم بروز عوارض ناشی از فلپ
• کاهش ریسک به خطر افتادن ضخامت قرنیه
• عدم بروز التهاب های عمقی قرنیه
• قابلیت انجام عمل در قرنیه های نازک
عوارض احتمالی عمل پی آر کی
هر کدام از روش های رایج برای درمان عیوب انکساری و حذف عینک ممکن است عوارضی در پی داشته باشد. این شرایط کاملاً طبیعی است و البته در بسیاری از موارد ظاهر نمی‌شود یا پس از تظاهر، به مرور زمان رفع خواهد شد. در این بخش به برخی از شایع ترین عوارض عمل پی آر کی اشاره می شود:
• حساسیت به نور که ممکن است گاهی تا چند ماه ادامه یابد.
• احساس پخش نور و دیدن هاله نور به ویژه در شب.
• تغییرات میزان بینایی در طول روز که ممکن است تا ۶ ماه بعد از عمل ادامه یابد.
• احتمال عفونت قرنیه (در صورت رعایت دستورات و استفاده منظم از آنتی بیوتیک ها احتمال عفونت بسیار بسیار اندک است.)
• احتمال بروز کدورت قرنیه (با بهره گیری از دستگاه های جدید و تکنیک های روز جهان، احتمال بروز کدورت قرنیه هم بسیار بسیار کم است.)
توجه: ممکن است در ساعات اولیه پس از عمل، درد شدیدی را احساس کنید؛ به همین دلیل جراح به‌منظور کاهش درد داروهای خوراکی و قطره تجویز می کند. همچنین در چند روز اول بعد از عمل دچار اشک ریزش، سوزش، احساس وجود جسم خارجی، تاری دید و حساسیت به نور می‌شوید. این روزها را باید در منزل استراحت کنید تا اپی تلیوم (سطحی ترین ترین لایه قرنیه) ترمیم شود. این زمان به‌طور متوسط ۷ روز به طول می‌انجامد ولی در برخی مواقع ممکن است طولانی تر هم بشود. پس از ترمیم اپیتلیوم، دید شما به‌تدریج بهتر میشود، ولی اولین تعیین دید ۴ هفته بعد از عمل صورت خواهد گرفت. در بعضی موارد هم لازم است برای دست یابی به دید نهایی ۱۰ تا ۱۵ هفته صبر کنید.