آسیب های چشمی و توصیه های ایمنی در چهارشنبه سوری آخر سال
در خصوص آسیب های چشمی در چهارشنبه آخر سال، بیمارستان های چشم همه ساله در روزهای پایانی سال با صحنه‌های بسیار دلخراشی روبر هستند، آسیب های چشمی از نوع خفیف تا نابینایی مطلق متفاوت است. این آسیب ها معمولآ به گونه‌ای هستند که بینایی فرد را تحت تاثیر قرار میدهند. بعضا، این آسیب ها به راحتی قابل برگشت نیستند.
در سالهای گذشته تقریبا یک چهارم تا بیش از ۵۰٪ آسیب ها در حوادث مرتبط با چهارشنبه سوری، مربوط به چشم بود. بیشتر افراد آسیب دیده در بازه سنی ۱۶ تا ۲۰ سال قرار داشتند و بی شک سال های باقی مانده عمرشان، تحت تاثیر منفی عوارض جسمی،شغلی و روانی این حوادث قرار می‌گیرند. متاسفانه بعضی از این افراد به دلیل تخلیه چشم تا پایان عمر نابینا و از فعالیت های موثر اجتماعی محروم می شوند که طبعاً اثرات آن بیش از آسیب های جسمی است.
بیشتر آسیب های این شب، چشمی است. در این بین سوختگی های پلک، سوختگی سطحی و عمقی چشم، مژه ها، پارگی نواحی مختلف چشم از جمله پارگی پلک، قرنیه و شبکیه و آسیب عصب بینایی و همچنین، نابینایی در اثر برخورد ترکش مواد محترقه یا براده های آتش بسیار شایع است و گاها این آسیب به حدی شدید است که برای مصدوم کاری نمی توان انجام داد.
اگر قرنیه در اثر ضربه پاره شود، عواقب شدیدی دارد و حتی پس از ترمیم، بینایی فرد ممکن است تحت تاثیر آستیگماتیسم و کدورت قرنیه دچار مشکل شود؛ در موارد حاد، درمان سخت تر است و گاهی ممکن است به عمل های پیچیده ای مثل جراحی آب مروارید و جراحی پارگی شبکیه، منجر شود.
از این مورد که بگذریم به تروماهای کوبنده می رسیم که در اثر اصابت سهوی و ناگهانی بمب های دست ساز رخ می دهد. این تروما ها خراشی ندارند اما شدت بالایی دارند و ضربه ناشی از آن به کبودی اطراف پلک، خونریزی زیر ملتحمه و خونریزی های داخلی منجر شده و در این حالت افت دید ایجاد می شود.
بیشترین آسیب های چشمی چهارشنبه سوری برای افرادی اتفاق می افتد که به طور اتفاقی در حال گذر از خیابان هستند یا از بالکن خانه در حال تماشای این اتفاقات هستند این افراد را اصطلاحاً «ناظران بی گناه» می نامیم.
آسیب های چشمی ناشی از انفجار و آتش بازی، در کودکان با مشکلات بیشتری همراه بوده و پس از درمان و برگشت دید کودک، ممکن است باعث تنبلی چشم کودک شده باشد که در این صورت کودک هرگز دید کامل را پیدا نخواهد کرد.
توصیه های ایمنی در چهارشنبه سوری
●-حضور والدین شاغل در این روز، زودتر از زمان همیشگی به منظور کنترل و نظارت بر فرزندان توصیه می شود.
●-از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پست ها و کابلهای برق یا ایستگاه های تقلیل فشار و پمپ بنزین ها و همچنین داخل واحدهای مسکونی و پارکینگ های عمومی پرهیز کنیم.
●- فقط در فضای باز اقدام به استفاده از فشفشه و ترقه آنهم از نوع استاندارد بکنیم.
●-در نزدیکی محل ایجاد آتش، حتی الامکان،آب و یا یک کپسول آتش نشانی و جعبه کمک های اولیه وجود داشته باشد.
●-ظروف تحت فشار گاز مانند کپسولهای پیک نیک، قوطی های حشره کش، اسپری و کنسرو و همچنین، وسایل شیشه ای مانند آمپول ها را به خصوص در روزهای آخر سال و چهارشنبه سوری از دسترس کودکان و افراد نابالغ دور نگه داشته و از انداختن مواد فوق به درون آتش جدا بپرهیزیم.
●-کبریت و مواد آتش زا مانند بنزین و الکل را از دسترس کودکان دور کنیم.
●-از پرتاب کردن مواد آتش زا مثل فشفشه،موشک،بالن، دارت و … بر روی درختان، پشت بام ها و بالکن منازل و منابع سوخت که از عوامل عمده بروز آتش سوزی هستند، جدا خودداری کنیم.
●-از پرتاب ترقه و مواد آتش زا از پنجره آپارتمان به خیابان خودداری کنیم.
●-از نگهداری مواد محترقه، آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف خود جدا خودداری کنیم.
●-هرگز مواد محترقه (حتی وسایل و مواد استاندارد) را در جای گرم به خصوص داخل یا در مجاورت موتورخانه و یا در نزدیکی وسایل برقی انبار نکنیم.
●-مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنیم.
●-از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و … بر روی آتش روشن و درحال اشتعال، جدا خودداری کنیم.
●-از پریدن روی آتش به خصوص با چادر، مانتو و یا لباس های گشاد اجتناب کنیم.
●-هنگام استفاده از فشفشه، دستمان را باز نگهداشته و از جلوی صورت مان دور نگهداریم تا دچار سوختگی نشویم.
●-از پرتاب نارنجک و مواد محترقه به ساختمان ها که موجب آسیب رساندن و بدمنظره کردن آنها و نمای شهرمان می شود، خودداری کنیم.
●-از مواد محترقه و منفجره، ترقه و فشفشه دست ساز استفاده نکنیم.
●-در هر زمان فقط یکی از مواد محترقه و منفجره را روشن کنیم و همزمان تعداد زیادی از آنها را با هم آتش نزنیم.
●-ترقه ها و فشفشه های عمل نکرده را مجددا روشن نکنیم.
●-تماشاچیان معمولا در خطر اصابت ترکش های ترقه ها و مواد منفجره هستند، سعی کنیم در تیررس ترکش ها نباشیم و هیچ گاه این مواد را به سمت افراد دیگر پرتاب نکنیم.
●-یکسری عینک های محافظ (عینک کار: عینک های بزرگ با تلق های نشکن) که از جنس پلی کربنات نشکن هستند و در ابزار کار فروشی ها پیدا میشوند، بخوبی می توانند از چشم ها محافظت کنند و مخصوصا، افرادی که به هر دلیل یک چشم آسیب دیده دارند باید دقت بیشتری در محافظت از چشم سالم خود داشته باشند.
●-از نزدیک شدن به افرادی که مسائل ایمنی را رعایت نمیکنند جدا بپرهیزیم.
●-از افرادی که رفتار پرخطر دارند دوری کنیم.
●-در پایان شب، بقایای مواد آتش بازی را به سرعت جمع نکنیم و حتما برای این کار، لااقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنیم و بعد از این مدت، برروی آن یک سطل آب بریزیم و دور بیندازیم و قبل از ترک محل، حتما از خاموش شدن آتش مطمئن شویم.
●-در صورت مواجهه با فردی که دچار سوختگی و یا هرگونه آسیب جدی شده، ضمن حفظ خونسردی از مالیدن مواد غیربهداشتی مثل خمیردندان، سیب زمینی و … بر روی محل سوختگی خودداری کرده و مصدوم را هرچه سریع تر به مرکز درمانی منتقل کنیم و در صورتیکه مصدومیت فرد بالا هست، با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیریم.
●- اگر به هر دلیلی جسم خارجی وارد چشم شد: به هیچ وجه دستکاری نکنید.هرگز به محل عارضه دست نزنید و چشم را با آب یا محلول های ضدعفونی شست و شو ندهید و با گذاشتن محافظ بر روی چشم، به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
●- حتماً به بیمارستان هایی مراجعه کنید که اورژانس چشم پزشکی داشته باشد خوشبختانه مراکز دانشگاهی معمولاً اینگونه اورژانس ها را بصورت شبانه روزی و ۲۴ ساعته دارند. (در تهران، بیمارستانهای: فارابی، لبافی نژاد و حضرت رسول اکرم و در شهر خودمان اردبیل، اورژانس بیمارستان امام رضا و در سایر شهرها هم با کسب اطلاع از دانشگاه های علوم پزشکی هر شهر)
تروما تا زمانی که در حد خراشیدگی قرنیه باشد به روش دارویی درمان می شود. حتی خونریزی های سطحی نیز با همین روش قابل درمان هستند.
تروماهای کوبنده حتما باید توسط چشم پزشک معاینه شوند؛ به ویژه در مواردی که خونریزی داخل چشمی وجود دارد. در این حالت به بیمار محدودیت حرکتی داده می شود تا تحرک عادی فرد کمتر شده و با تجویز داروهای ویژه، احتمال خونریزی مجدد کاهش یابد. از دیگر تمهیدات مرتبط با این نوع تروما کاهش فعالیت های حرکتی و منع مراجعه به مدرسه در افراد کم سن و سال است.
حدود یک هفته تا ۱۰ روز باید بیمار زیر نظر مستقیم پزشک باشد و به طور مستمر معاینه شود تا عواقب ناخوشایند دائمی برای بینایی فرد ایجاد نشود. فراموش نکنید که اگر این مراقبت ها صورت نگیرد مشکلات بسیاری ایجاد خواهد شد.
در موارد شدیدتر که پارگی های پلک،قرنیه و یا پارگی شبکیه ایجاد می‌شود، نیاز به اعمال جراحی های پیچیده تر خواهد بود که مطمئنا دید بیمار بهیچوجه به دید کاملا نرمال و طبیعی خود برنخواهد گشت.
نکته آخر اینکه، با رعایت موارد ایمنی ذکر شده، چهارشنبه سوری شاد و سالمی را برای خود و دیگر اعضای خانواده و همچنین جامعه مان ایجاد کنیم.